Facts To Act 2022 - programma vrijdag - Hannah Arendt Instituut

Keynote door David Van Reybroeck

“Er is niet minder, maar beter populisme nodig.”

In zijn keynote neemt David Van Reybroeck je mee in zijn denken over democratie en burgerschap. Hij legt met chirurgische precisie de zere plekken van onze huidige democratie bloot. Hoe kunnen we die democratie versterken? Hoe organiseren we een samenleving waarin actief burgerschap concreet vorm krijgt? Hoe moeten overheden, maar ook middenveld en onderwijs bijdragen aan het versterken van de stem van iedere burger?

Een warm betoog voor maatschappelijk en politiek engagement.

Over David Van Reybroeck

Ondanks zijn achtergrond als cultuurhistoricus en archeoloog, staat David Van Reybroeck (1971) vooral bekend als auteur. De lijst toneelstukken, poëzie, proza en non-fictie oogt ronduit indrukwekkend. Zijn boeken over het kolonialisme, Congo en Revolusi, werden internationale bestsellers. Met zijn geschriften over democratie, Pleidooi voor populisme en Tegen verkiezingen, viel hij in de prijzen. Van Reybrouck richtte de G1000 op, het platform van democratische vernieuwing in België. In 2021 was hij gasthoogleraar aan het Hannah Arendt Center in New York.

Democratie onder druk, tijd voor vernieuwing

PANELGESPREK

In zijn bekende boek Het einde van de geschiedenis claimde Francis Fukuyama in 1992 dat de democratie definitief had gewonnen. De wereld zou na de koude oorlog alleen nog maar democratischer worden. Niet dus. De bestorming van het Capitool in de VS, Brazilië, China en dichter bij huis: Polen en Hongarije. Een voor een staten waarin de democratie klappen krijgt. De geschiedenis van de democratie bleek er een van golven. Soms groeit ze. Soms krimpt ze. Ook in België lijken we vandaag in een neerwaartse spiraal te zitten. Maar klopt dat ook? Wat maakt onze democratie vandaag kwetsbaar? En welke vernieuwing biedt antwoord in tijden van polarisatie?

SPREKERS

Annelies Verlinden is minister van binnenlandse zaken en democratische vernieuwing.

Stephanie D’Hose is voorzitter van de Senaat.

Karen Celis is professor aan de VUB en voert onderzoek naar de politieke vertegenwoordiging van kansengroepen. Haar boek Feminist Democratic Representation werd dit jaar bekroond met de Britse Mackenzie Prize.

David Van Reybrouck is cultuurhistoricus, archeoloog, auteur en initiatiefnemer van de G1000, een burgertop die 1000 Belgen liet overleggen voor een betere democratie.

Het platteland krijgt kleur: analyse en aanbevelingen

PANELGESPREK

Het uitzicht van veel dorpen en kleine steden is de laatste jaren drastisch veranderd. Fabrieken sluiten, winkels veranderen, de demografie verschuift en er is een zichtbaar groeiende diversiteit op straat. Sommige van die niet-stedelijke regio’s blijken een vruchtbare voedingsbodem voor extreme stemmers en felle polarisatie. In dit gesprek gaan we op zoek naar handvatten die lokale besturen kunnen ondersteunen in het omgaan met deze uitdaging. Hoe kan het beleid meer tegemoet komen aan de noden van die specifieke regio’s? Hoe kunnen sociale organisaties een antwoord bieden op de stijgende polarisatie in deze gebieden?

SPREKERS

Jeremie Vaneeckhout is voorzitter van Groen en auteur van Vergeten land.

Ikrame Kastit is algemene coördinator van Uit De Marge vzw.

Stijn Oosterlynck is professor sociologie aan de UAntwerpen.

Ward Schouppe (VRT NWS) modereert.

Building bridges through sports (in ENG)

WORKSHOP

We weten ondertussen hoe belangrijk sport kan zijn om met jongeren in verbinding te blijven. Samen met hen voetballen, boksen of dansen kan voorkomen dat ze afglijden richting gewelddadige radicalisering.

In deze workshop zetten we twee concrete praktijken naast elkaar: het Move IN-programma van het Catalaanse Eduvic en het Red Courts Programma van de Belgische voetbalbond. Wat zijn gelijkenissen, verschillen en de belangrijkste succesfactoren voor organisatoren en trainers?

We presenteren concrete methodes uit beide programma’s en gaan vervolgens met jou in gesprek over de do’s en don’ts bij het gebruik van sport als preventie voor radicalisering.

SPREKERS

Younis Kamil Abdulsalam is verbonden aan de VUB en het Hannah Arendt Instituut in het kader van zijn doctoraatsonderzoek naar sport en verbinding.

Jordi Serra is verbonden aan EDUVIC en coördineert diverse sportprojecten o.a. met de Catalaanse voetbalbond

Eduvic

In samenwerking met:

WORKSHOP

By now, we know how important sports can be to stay in touch with young people. Playing football, boxing or dancing together can prevent them from moving towards violent radicalisation.

In this workshop, we put two concrete practices side by side: the Move IN programme of the Catalan Eduvic and the Red Courts Programme of the Belgian Football Federation. What are the similarities, differences and key success factors for organisers and trainers?

We will present concrete methods from both programmes and then discuss the do’s and don’ts of using sport to prevent radicalisation.

SPEAKERS

Younis Kamil Abdulsalam is connected to the VUB and to the Hannah Arendt Institute for his PhD research on sports and connection.

Jordi Serra is associated with EDUVIC and coordinates various sports projects with the Catalan Football Federation, among others.

Eduvic

In collaboration with:

Reageren als actieve omstaander

WORKSHOP

Je zit op de bus en ziet iemand een andere passagier uitschelden. Het blijft een moeilijke vraag: hoe kan je als omstaander reageren op ongewenst gedrag? Nochtans werd de voorbije decennia heel wat onderzoek gedaan naar omstaandermethodieken. Op basis van dat onderzoek werkt het Hannah Arendt Instituut een e-learning uit en een train de trainer waarmee lokale besturen eigen personeel kunnen opleiden om omstaandertrainingen te geven. In deze sessie geven we je een aantal belangrijke inzichten mee, lichten we alvast een tip van de sluier op en wisselen we uit over noden en uitdagingen.

SPREKERS

Marjan Verplancke is coördinator publiekswerking en vorming aan het Hannah Arendt Instituut.

De Vlaamse canon in het veld

PANELGESPREK

Er is veel discussie over de zin en onzin van de Vlaamse canon. Maar er komen zal hij, als onderdeel van het Vlaams regeerakkoord. In dit panelgesprek willen we wegblijven uit het debat tussen voor- en tegenstanders, maar meer diepgang bieden rond de toepassing van de Vlaamse canon. Hoe zal hij gebruikt kunnen worden? Hoe voorkomen we dat hij misbruikt wordt? En wat zijn eventuele “gebruiksaanwijzingen” voor terreinen als onderwijs en inburgering? De canon van Nederland bestaat sinds 2005. Wat valt er te leren vanuit dat perspectief?

SPREKERS

Peter De Roover is fractievoorzitter in de Kamer voor de NVA en voormalige leraar.

Emmanuel Gerard is historicus en emeritus hoogleraar aan de faculteit sociale wetenschappen aan KULeuven en lid van de Vlaamse canoncommissie

Samenwerking met religieuze organisaties: naïef of creatief?

MYTH-BUSTER

De welzijnssector kreunt. Door personeels- en budgettekorten is het moeilijk om voor iedereen de gepaste sociale hulp en zorg te bieden. Kunnen we als politici, beleidsmedewerkers en maatschappelijk werkers samenwerken met levensbeschouwelijk geïnspireerde zorginitiatieven om dit tekort op te vangen?

Hulpinitiatieven van religieus geïnspireerde organisaties worden vaak met achterdocht bekeken. Zijn ze wel te vertrouwen? Willen ze mensen echt helpen of enkel zieltjes winnen voor hun achterhaalde ideeën? Zijn ze wel emancipatorisch genoeg, of staat hun liefdadigheidswerk structurele hervormingen in de weg? Kortom, zijn religieuze zorginitiatieven wel een meerwaarde voor ons ‘neutrale’ zorgsysteem?

Vier experten nemen het woord. Ze gaan aan de slag met enkele hardnekkige vooroordelen over religieus geïnspireerd sociaal werk, en geven tips over hoe je een professionele en respectvolle samenwerking kan aangaan met deze belangrijke actoren in het sociaal schaduwwerk.

SPREKERS

Petra Schipper is dominee en werkt als stadspredikant bij het Protestants Sociaal Centrum Antwerpen.

Lise Dheedene is doctoraatsonderzoeker godsdienstsociologie aan de Universiteit van Antwerpen.

Khalid Benhaddou is een Belgische imam, auteur en opiniemaker. Hij is ook opdrachthouder Diversiteit aan de UGent en directeur van CIRRA, een expertise- en onderzoekscentrum rond levensbeschouwing en diversiteit in Vlaanderen.

Zahra Eljadid is sociaal-cultureel medewerker bij VOEM vzw.

In samenwerking met:

'Vraag het hen zelf!': beproefde methodes om jongeren écht te bereiken

WORKSHOP

Overheden en organisaties vinden het vaak moeilijk om jongeren écht te bereiken. Toch zijn er heel wat initiatieven die, soms al decennia lang, een goed bereik hebben bij jongeren en met hen over moeilijke thema’s kunnen praten, zoals over het zoekende beleid tijdens de pandemiejaren, de legitieme bezorgdheden rond 5G, hoe je kan omgaan met structurele discriminatie en hoe je democratisch actie kan voeren. We stellen ons in deze workshop twee centrale vragen:

Wat doen we om de band te herstellen met jongeren die we door bepaalde beleidsprioriteiten steeds verder weg dreigen te duwen ?
Wat doen we om te voorkomen dat jongeren verder afhaken en dan aansluiting vinden bij ondemocratische groeperingen?

De sprekers laten je proeven van hun aanpak en delen hun ervaringen met verschillende safe en brave spaces in Mechelen, Dordrecht, Portsmouth en Calais.

SPREKERS

Sahd Jaballah is algemeen coördinator bij ROJM, met jeugdwerkingen in Mechelen, Vilvoorde en Willebroek.

Hassan Al Hilou is oprichter en innovation director van Capital vzw in Brussel.

Alexander Van Leuven is sociaal werker en antropoloog. Daarnaast is hij verbonden aan de KULeuven en het Hannah Arendt Instituut in het kader van zijn doctoraatsonderzoek naar sociale vervreemding bij jongeren.

'Vraag het hen zelf': beproefde methodes om jongeren écht te bereiken

We stellen ons in deze workshop twee centrale vragen:

Wat doen we om de band te herstellen met jongeren die we door bepaalde beleidsprioriteiten steeds verder weg dreigen te duwen ?
Wat doen we om te voorkomen dat jongeren verder afhaken en dan aansluiting vinden bij ondemocratische groeperingen?

Sahd Jaballah en Hassan Al Hilou laten je proeven van hun aanpak. Alexander Van Leuven deelt de ervaringen in verschillende safe en brave spaces in Mechelen, Dordrecht, Portsmouth en Calais.

SPREKERS:

Sahd Jaballah is algemeen coördinator bij ROJM.

Hassan Al Hilou is oprichter en innovation director van Capital vzw.

Alexander Van Leuven is sociaal werker en antropoloog. Hij is verbonden aan de KULeuven en het Hannah Arendt Instituut waar hij onderzoek doet naar sociale vervreemding bij jongeren.

Workshop desinformatie op de sociale media aanpakken

WORKSHOP

Het aanbod aan desinformatie op sociale media is indrukwekkend. Kunnen we die stroom aan desinformatie een halt toeroepen of moeten we ermee leren leven? Of je nu professioneel of persoonlijk met desinformatie te maken krijgt, het is voor niemand een makkelijke klus om juist te reageren.

In deze praktische workshop krijg je concrete tips. Hoe herken je desinformatie. Wanneer reageer je best wel en wanneer best niet? Met welke woorden reageer je best? Naar welke bronnen kan je verwijzen? Zijn fact checks interessant? En is het een goed idee om het gesprek aan te gaan met de verspreiders?

SPREKER

Jordy Nijenhuis is een storyteller, consultant en trainer. Hij stond mee aan de wieg van Dare to Be Grey.

In samenwerking met:

De grens tussen 'feit' en 'fake'

PANELGESPREK

De COVID-19 pandemie deed ons voor het eerst echt stilstaan bij de effecten die desinformatie en misinformatie op onze samenleving hebben: een slinkend vertrouwen in de wetenschap én in onze democratie. Tegelijk is het natuurlijk zo dat feitelijkheid constant onderhevig is aan veranderende kennis en voortschrijdend inzicht.

Waar ligt dan de grens tussen feitelijkheid en desinformatie? Wie bepaalt wat ‘feit’ is en wat ‘fake’? Hoe kunnen we een open democratisch debat garanderen zonder dat onwaarheden de feiten vertroebelen? In dit panel laten we vier actoren aan het woord die deze uitdagingen elk vanuit hun eigen invalshoek belichten.

SPREKERS

Benjamin Dalle is Vlaams Minister van Media.

Amir Bachrouri is voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad.

Karin Eeckhout is journalist en factchecker bij Knack.

Kristin Van Damme is onderzoeker journalistiek en innovatie verbonden aan de Arteveldehogeschool en de universiteit Gent.

Nathalie Van Raemdonck is onderzoeker aan de VUB en het Hannah Arendt Instituut. Zij modereert het gesprek.

De stad van morgen

PANELGESPREK

Stadsvernieuwing kan niet zonder een dynamische praktijkgemeenschap. Beleidsmakers, professionals, experten en burgers moeten samen vorm geven aan de stad van morgen. Dat kan door via projecten hier en nu aan de grote uitdagingen te werken. Maar daarnaast is er ook nood aan een krachtige, collectieve platformwerking. Dat was trouwens één van de aanbevelingen in het rapport Visietraject stedelijkheid en stadsvernieuwing van het Hannah Arendt Instituut.

Op zo’n platform worden kennis en instrumenten bij elkaar gebracht om samen te werken aan een gedeelde visie op stedelijke uitdagingen. In deze sessie testen we zo’n platformwerking uit door een aantal actoren samen te brengen en te laten nadenken over deze vragen:

Welke kennis en kunde is er volgens jou essentieel voor de stadsvernieuwing van de komende 20 jaren?

Welke middelen en instrumenten zijn er of zouden er moeten zijn om aan de gewenste stadsvernieuwing te kunnen werken? Hoe kunnen die beter op elkaar afgestemd worden? Wat zijn de grote uitdagingen en obstakels?

Wat zijn de belangrijkste stedelijke opgaven voor stedelijke vernieuwing? In welke mate worden die gedeeld? Hebben we de juiste kennis, kunde, middelen en instrumenten om hieraan te werken?

SPREKERS

(Coming soon)

Voor deze platformwerking brengen we een actor uit de Vlaamse overheid, een lokaal bestuur, een stedenbouwkundige professional, een burgerinitiatief en een academische expert samen.

Burgerschap in een diverse samenleving: een praktische gids

WORKSHOP

Burgerschap en burgerzin, wat is dat precies? En hoe breng je deze begrippen tot leven? Twee jaar lang (2018-2020) zetten zes lokale projecten in Vlaanderen zich in om het actief burgerschap van personen van buitenlandse herkomst te versterken. In deze sessie gaan we in op de participatieve methodieken die ze gebruikten, hoe ze deelnameprikkels gaven aan personen van buitenlandse herkomst, en de manieren waarop ze via maar ook samen met lokale politici, ambtenaren, adviesraden, en verenigingen dat burgerschap versterkten. Uit de analyse van de zes projecten trekken we ook lessen: wat zijn de voorwaarden om als organisatie of lokaal bestuur concreet en gericht aan actief burgerschap te kunnen werken? En als je daar vervolgens mee aan de slag gaat, hoe zorg je dat de resultaten duurzaam zijn?

SPREKERS

Kathleen Van Den Daele (Directeur LEVL) en Lode Vermeersch (onderzoeksleider HIVA-KULeuven) putten voor deze sessie uit de praktijkervaring van het AMIF-project ‘Actief en Gedeeld burgerschap’. Ze waren beiden betrokken bij de begeleiding, monitoring en evaluatie van dit AMIF-project.

Beeldvorming in de praktijk: kansen en valkuilen

WORKSHOP

Beelden zijn een cruciaal deel van onze omgeving. Ze trekken als eerste je aandacht en laten een vaak onuitwisbare indruk achter. En als die indruk negatief is, kost het veel moeite om die te veranderen. Dat is schadelijk, want veel mensen worden niet op de juiste manier in beeld gebracht, zoals minderheidsgroepen en mensen uit gemarginaliseerde groepen. Accurate representatie is daarom erg belangrijk, en het herkennen en kiezen van representatieve beelden is noodzakelijk. Wat zijn frames die je kan herkennen en waarom is het goed om divers en inclusief beeld te kiezen? In de workshop ‘Representatieve Beeldkeuze’ leer je hoe je kunt nadenken over, kritisch kijken naar en kiezen voor representatieve beelden, in het nieuws en voor je eigen werk.

SPREKERS

REphrase onderzoeks- en creatiecollectief Marije Luitjens (Dublin City University) en Esther Schoorel (University of Amsterdam)

Facts to Act : programma vrijdag

Vrijdag 14 oktober - dag voor professionals

09u00 tot 09u30: ontvangst

Koffie en thee, kennismaking en netwerking

9u30 tot 9u45: welkom

Opening door Caroline Pauwels & Alexander Vandersmissen

9u45 tot 10u30: KeynoTE

Keynote door David Van Reybrouck

10u45 tot 12u: keuzeprogramma

Democratie onder druk, tijd voor vernieuwing

Het platteland krijgt kleur: analyse en aanbevelingen

Bruggen bouwen met sport

Reageren als actieve omstaander

12u tot 13u: lunch

Lunch en netwerking

13u tot 14u: keuzeprogramma

De Vlaamse canon in het veld

Samenwerken met religieuze organisaties: naïef of creatief?

"Vraag het hen zelf!": beproefde methodes om jongeren écht te bereiken

Zo pak je desinformatie op sociale media aan

14u15 tot 15u15: keuzeprogramma

De grens tussen feit en fake

De stad van morgen

Burgerschap in een diverse samenleving

Beeldvorming in de praktijk

15U30 tot 16u00: Afsluitend drankje

Afsluitende receptie

Dag voor denkers en doeners

Keynote door David Van Reybroeck

Democratie onder druk, tijd voor vernieuwing

Het platteland krijgt kleur: analyse en aanbevelingen

Building bridges through sports (in ENG)

Reageren als actieve omstaander

De Vlaamse canon in het veld

Samenwerking met religieuze organisaties: naïef of creatief?

'Vraag het hen zelf!': beproefde methodes om jongeren écht te bereiken

'Vraag het hen zelf': beproefde methodes om jongeren écht te bereiken

Workshop desinformatie op de sociale media aanpakken

De grens tussen 'feit' en 'fake'

De stad van morgen

Burgerschap in een diverse samenleving: een praktische gids

Beeldvorming in de praktijk: kansen en valkuilen

Leer waar en wanneer jij wil