Kleine Europese steden en gemeenten worden in toenemende mate geconfronteerd met de instroom van nieuwkomers. Dit leidt tot scherpe sociale en politieke polarisatie onder de lokale bevolking. Meer dan grote steden hebben kleine en middelgrote steden en gemeenten moeite om voldoende capaciteit en expertise te ontwikkelen om het integratieproces van hun nieuwe inwoners goed te omkaderen.
Het onderzoek
Het PISTE-project wil de kwaliteit van het inburgerings- en integratiebeleid in kleine en middelgrote steden verbeteren door de deelname van nieuwkomers en personen met migratieachtergrond aan het integratiebeleid te bevorderen. Het project spitst zich toe op vier kleine steden in Europa die geconfronteerd worden met een instroom van nieuwkomers: Fermignano (Italië), Voio (Griekenland), Bebra (Duitsland) en Ninove (België). Het project wordt gefinancierd door het Europese Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie (AMIF).
Ona Schyvens (Universiteit Antwerpen) zoomt in op het integratiebeleid in Ninove, een kleine stad in de Brusselse rand. Door middel van diepte-interviews en focusgroepen met lokale beleidsmakers, middenveldorganisaties en zelforganisaties onderzoekt ze hoe het beleid wordt ervaren en hoe nieuwkomers hieraan kunnen participeren. Daarnaast werkte de Universiteit van Antwerpen samen aan twee jongeren-participatieprojecten: KRAS, een vrijwillig jaartraject voor leerlingen uit het secundair onderwijs, en het nieuwe project, genaamd PISTE, opgericht in samenwerking met Stad Ninove, Globelink, Uit De Marge en Habbekrats. Door middel van rollenspellen, debatten en workshops lieten de Ninoofse jongeren hun stem horen over lokale thema’s die hen bezighouden.
De instroom van nieuwe bewoners, met een groot aandeel jongeren, brengt nieuw talent en inzet binnen in de stad. Dit kan een belangrijke troef zijn in een vergrijzende samenleving. De uitdaging is om deze nieuwe bewoners lokaal te verankeren en ruimte en opening te maken in de lokale samenleving voor deze nieuwkomers.
Doelstelling
Het PISTE-project heeft als doel om goede praktijken op lokaal, nationaal en Europees niveau te identificeren en kleine steden en gemeenten te helpen in het vinden van wetenschappelijk onderbouwde antwoorden op de integratievraagstukken waarmee ze vandaag geconfronteerd worden.
Publicaties
‘Local practices of integration and local networks: the case of Ninove’ (2023)
Deze publicatie biedt een overzicht van de inzichten uit het PISTE-project. In het hoofdstuk over Ninove wordt gekeken naar het Vlaamse integratiebeleid en de verschuivingen daarin door de jaren heen. Daarna volgt een analyse van het lokale integratiebeleid, de coördinerende rol en bestuurlijke capaciteit van gemeenten en de politieke participatie van nieuwkomers, met specifieke aandacht voor Ninove.
Beleidsbrief: ‘De integratie en politieke participatie van immigranten: Uitdagingen en opportuniteiten voor kleine en middelgrote steden in België’ (2023)
Deze beleidsbrief licht toe hoe kleine en middelgrote steden de maatschappelijke en politieke participatie van mensen met een immigratieachtergrond op lokaal niveau kunnen versterken in België. De beleidsbrief is gebaseerd op veldonderzoek binnen Ninove en literatuuronderzoek naar de meest gebruikte instrumenten die de participatie van mensen met een immigratieachtergrond kunnen bevorderen.
Rapport: ‘Challenges and opportunities for the development of local integration policies in Small and Medium-Sized Tows’ (2023)
Dit rapport presenteert de gemeenschappelijke uitdagingen en kansen die werden geïdentificeerd door de verschillende belanghebbenden.
White paper ‘Experimenting Migrant Participation in Small and Medium-Sized Towns’ (2023)
Deze paper bundelt de laatste beleids- en onderzoeksresultaten van het project PISTE, specifiek gericht op beleidsmakers van kleine en middelgrote steden die de burgerlijke en politieke participatie van migranten willen bevorderen.
Small localities, large conflicts: radical right parties and the politics of integration policymaking in two European medium-sized towns (2024)
In kleinere steden krijgen migratie en integratie steeds meer aandacht, mede door de opkomst van radicaal-rechtse partijen. Dit onderzoek vergelijkt de impact van deze partijen op het integratiebeleid in Ninove (België) en Fermo (Italië), twee middelgrote steden met een liberale bestuurscoalitie en sterke radicaal-rechtse oppositie.
Over Ona Schyvens
Ona Schyvens (1995) is sinds 2022 als onderzoekster aangesloten bij de Universiteit van Antwerpen en het Hannah Arendt Instituut. In 2018 behaalde ze haar Master Sociologie.