Sociale disconnectie en polarisatie zijn oorzaken van radicalisering en vormen dus belangrijke aandachtspunten in onze maatschappij. Sociale diensten hebben veel kennis over hoe sociale disconnectie en polarisatie zich ontwikkelen in scholen, op straat en bij verenigingen. Maar ze weten minder over hoe deze fenomenen online of via mediagebruik verlopen. Wij onderzoeken hoe die online polarisering en disconnectie ontstaan en wat je ertegen kan doen.
Het onderzoek
Online polarisering kent verschillende vormen: hatespeech, trolling, desinformatie. Bovendien zien we individuen vaak eerst offline deconnecteren en nadien online in de val trappen van extremistische groepen. We focussen enerzijds op best practices voor de aanpak van disconnectie en polarisering, anderzijds detecteren we welke lacunes ontbreken in het onderzoek en hoe dit zich vertaalt naar concrete aanbevelingen.
We bevragen vakexperts over best practices en aanbevelingen die al bestaan in België of in het buitenland. We verzamelen niet alleen de bestaande tools en methodes, maar gaan ook op zoek naar de lacunes in de kennis en hoe we die kunnen invullen. Momenteel zien we al veel projecten gecentreerd rond het detectie van polariserende berichten, wij willen ook andere mogelijkheden verkennen. Een voorbeeld is jongeren stimuleren zelf het online debat constructief vorm te geven.
Het is ons doel om concrete richtlijnen op te stellen voor het gebruik van ICT bij depolarisatie. In gesprekken met de gemeentebesturen bekijken we welke methodes voor hen toepasbaar zijn. Met opleidingsdagen en -trajecten brengen we de kennis bij een breder publiek.
Onderzoeker aan het woord
De online polarisering lijkt alleen maar toe te nemen. Vooral jongeren zijn door hun veelvuldig online mediagebruik een kwetsbare groep. Wat kunnen lokale overheden doen om dit te bestrijden? Onderzoeker Michelle Boonen werkte mee aan het rapport en geeft de bevindingen weer in dit korte interview.
Publicaties
Rapport: Kaders om radicalisering en polarisatie beter te begrijpen (2021)
Er heerst op dit moment veel conceptuele verwarring over polarisatie en extremisme. Is polarisatie dan altijd zo slecht? En wanneer leidt het tot geweld? Dit rapport beschrijft verschillende denkkaders om polarisatie en radicalisering beter te begrijpen, samen met definities en modellen om deze complexe fenomenen en onze omgang ermee beter te kaderen.
Ga naar rapport >>
Rapport: Wanneer polarisatie viraal gaat. Hoe online polarisatie en vervreemding begrijpen? (2021)
Dit rapport gaat dieper in op hoe processen van radicalisering, polarisatie en vervreemding zich online uiten. Er zijn algemene tendensen, maar verschillende platformen vertonen verschillende dynamieken. Het rapport bespreekt de eigenheid van de platformen 4chan, Reddit, YouTube, en Facebook en Twitter, en hoe polarisatie en vervreemding er respectievelijk vorm krijgen.
Rapport: Online preventie en remediëring in de praktijk: Mechelen als case (2021)
Stad Mechelen nam de voorbije jaren verschillende initiatieven om polarisatie tegen te gaan. Maar polarisatie laat zich ook steeds meer online voelen. Zowel de stadsdiensten als middenveldorganisaties ervaren hoe die publieke digitale ruimte steeds meer doordringt in hun dagelijkse praktijk. Dit rapport evalueert hoe preventiemedewerkers in de praktijk binnen een stedelijke context omgaan met online polarisatie en vervreemding, en welke lessen hier uit getrokken kunnen worden.
Ga naar rapport >>