Het Hannah Arendt Instituut start samen met haar drie zusterorganisaties het Europese Hannah Arendt Netwerk voor democratische weerbaarheid en vernieuwing.
Onder het Belgische EU-voorzitterschap kwamen de directeurs van de vier Hannah Arendt-instellingen in april samen en besloten tot dit initiatief. De oprichting van het netwerk werd op 27 juni 2024 aangekondigd tijdens de conferentie over propaganda en desinformatie in Warschau georganiseerd door de ambassade van België en de diplomatieke vertegenwoordiging van Vlaanderen in Polen en de Baltische staten, in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap. De eerste activiteiten zullen vanaf de herfst worden georganiseerd.
Een sterke en weerbare democratie die gewapend is tegen de uitdagingen die op haar afkomen. Dat is het doel van het nieuwe Europese Hannah Arendt Netwerk voor democratische weerbaarheid en vernieuwing (Hannah Arendt Network on Democratic Resilience and Renewal). De stichtende leden zijn het Hannah Arendt Instituut in Mechelen, België, het Hannah Arendt Center in Annandale-on-Hudson, New York, het Hannah Arendt Institute for Totalitarianism Studies in Dresden, Duitsland en het Hannah Arendt Center in Verona, Italië.
Het netwerk streeft ernaar om publieke en maatschappelijke organisaties te verenigen die werken aan het bevorderen van democratische waarden, het stimuleren van democratische vernieuwing en het versterken van de democratische weerbaarheid tegen anti-pluralistische bewegingen en partijen, zowel nationaal als in de Europese Unie.
Democratische weerbaarheid houdt in dat we onze democratische waarden en instellingen beschermen tegen bedreigingen zoals autoritaire bewegingen, desinformatie en extremisme. Dit vereist een sterke politieke gemeenschap, actieve burgers en robuuste instellingen die kunnen weerstaan aan aanvallen op de liberale democratie.
Tegelijkertijd is democratische vernieuwing essentieel om de democratie relevant en effectief te houden in een snel veranderende wereld. Dit betekent dat we voortdurend moeten zoeken naar nieuwe manieren om burgerparticipatie te stimuleren, transparantie te vergroten en de besluitvorming inclusiever te maken. Zo bouwen we aan een toekomst waarin democratische waarden stevig verankerd blijven en iedereen een stem heeft in het vormgeven van onze samenleving.
Het Hannah Arendt Netwerk wil individuen en organisaties voorzien van de vaardigheden, middelen en relaties die nodig zijn om effectief te pleiten voor een sterke democratie.
“We willen inzetten op internationale uitwisseling via netwerkevenementen, studiebezoeken en conferenties om de interculturele dialoog te bevorderen, goede praktijken te delen en te leren van ervaringen in andere landen. Daarnaast willen we regelmatig educatieve workshops en seminaries organiseren om burgers te vormen in democratische principes, politieke processen en actief burgerschap. Ook willen we burgers de mogelijkheid bieden om ideeën uit te wisselen door het organiseren en faciliteren van open debatten” (Christophe Busch)
Het denken van Hannah Arendt fungeert als het kompas dat richting geeft aan al onze activiteiten. Geïnspireerd door haar inzichten over kritisch denken, actief burgerschap en pluraliteit, hechten we grote waarde aan de diversiteit aan stemmen en perspectieven en de openbare ruimte als een forum voor dialoog waar individuen kunnen samenkomen om de gezamenlijke toekomst van ons continent vorm te geven.
“Elke generatie Europeanen heeft de opdracht de weerbaarheid van de Europese democratie op te bouwen en de belofte van vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid te bewaren, in het heden en de toekomst. De democratie is maar zo sterk als de burgers die haar verdedigen.” (Christophe Busch)
