Ben je geboeid door wat er beweegt in de wereld? Dat treft, wij ook. Tijdens ons Facts to Act festival zoomen we samen met experten en ervaringsdeskundigen in op enkele boeiende, soms complexe maatschappelijke vraagstukken. Alle thema’s waar het Hannah Arendt Instituut rond werkt, komen aan bod: van burgerschap, democratie en polarisatie, tot stedelijkheid en diversiteit.
Blader door ons aanbod en stel zelf je programma samen. Keuze gemaakt? Schrijf je dan in via onderstaande knop.
Blader door ons aanbod en stel je eigen programma samen. Keuze gemaakt? Schrijf je dan in via onderstaande knop.
Afbeeldingen ©Freepik
Europa wordt vandaag met wantrouwen bejegend. Niet alleen de burger, maar ook nationale politici en lidstaten hebben het gevoel dat zij (te) weinig grip hebben op de Europese Unie.
Hoe kan Europa de burger opnieuw betrekken? Heeft Europa nood aan een nieuw, meer wervend verhaal? En wat zijn dan de essentiële ingrediënten van dat verhaal? Moderatie door Rob Heirbaut, Europacorrespondent voor de VRT.
Steven Van Hecke is hoogleraar Europese politiek aan de KU Leuven. Hij leidt het Fonds involvEU, doet onderzoek naar Europese politieke partijen, EU-instellingen en Europese integratiegeschiedenis en publiceerde samen met Knack-journalist Kamiel Vermeylen het boek Waarom Europa? Van vredesproject tot oorlog in Oekraïne.
Belg, Vlaming, Marokkaan en moslim. Het zijn deze kernwoorden die Khalid Benhaddou omschrijven als persoon en zijn identiteit vorm geven. De islam is altijd een onderdeel van zijn leven geweest. De kans om de islam te duiden en te beschouwen vanuit de Europese context van vandaag waarin hij zelf leeft, is zijn roeping als imam.
Nozizwe Dube studeerde rechten aan de KU Leuven. Ze was coör- dinator van het diversiteitsplatform UNDIVIDED en medeoprichter van Karibu, een studentenvereniging voor studenten van Afrikaanse afkomst. Daarnaast was ze drie jaar lang voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad. In 2017 werd ze door de Schwarzkopf-Stiftung Junges Europa uitgeroepen tot Jonge Europeaan van het Jaar.
Rob Heirbaut is Europakenner bij VRT NWS. Hij volgt zowel het Europees parlement, de Commissie, de Raad als de Europese toppen.
© Coverfoto: Freepik
De verspreiding van desinformatie en het geloof in complottheorieën is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen. Hoewel er een sterke focus ligt op de bestrijding ervan, wordt er opmerkelijk weinig aandacht besteed aan de redenen waarom mensen desinformatie en/of complottheorieën verspreiden en geloven. Er is nood aan kennis over de ongelijkheden die hieraan ten grondslag liggen, alsook aan democratische antwoorden op deze problemen.
Tijdens dit panelgesprek vernauwen we onze focus naar de rol van de media. We reflecteren over de vraag hoe de media vertrouwen kunnen inwinnen door al niet aandacht te besteden aan maatschappelijke tendensen waarover desinformatie en complotten bestaan. Geen onbelangrijke vraag gezien de naderende verkiezingen.
Kristof Verfaillie is universitair docent Criminologie aan de VUB en hoofd van de onderzoeksgroep Crime & Society (CRiS). Hij doceert o.a. criminologische sociologie en actuele vraagstukken in het veiligheidsbeleid. Kristof begeleidt onderzoek naar gewelddadig extremisme en het gebruik van multi-agency werk voor de aanpak van criminaliteit. Hij deed eerder onderzoek naar opinies over misdaad en straf.
Karen Donders is directeur Publieke Opdracht bij de VRT. Ze houdt zich bezig met beleidsdossiers, de uitbouw van een open stakeholder-management en een structurele onderbouwing van de publieke waarde van de VRT.
Kyrill Hartog is medeoprichter van Are We Europe, een grensoverschrijdend platform gericht op het vertellen van Europese nieuwsverhalen, en Awe Studio, een communicatieagentschap gespecialiseerd in het creëren van content voor ngo’s. Zijn journalistieke werk werd onder andere gepubliceerd in The Guardian en The Independent. Daarnaast werkte Kyrell de voorbije tien jaar als marketing consultant voor meer dan 50 technologiebedrijven.
Lotus Li is medeoprichtster en voorzitter van de organisatie Untold Asian Stories, student internationale politiek aan de KULeuven, en was drie jaar lang jongerenadviseur van de Vlaamse Jeugdraad. Haar perspectief komt vanuit de marges en de rode lijn doorheen haar werk en levenspad is (internationale) solidariteit.
© Coverfoto: Freepik
© Foto Lotus Li: Rami Hara
Het concept van de rechtstaat als pijler van de westerse liberale democratie staat onder druk. Op Europees vlak uit zich dat in ‘illiberale’ tendenzen in voormalige Oostbloklanden als Polen of Hongarije, maar ook bij ons lijkt het evenwicht tussen de drie machten van de trias politica alsmaar meer zoek.
Oud-VRT-journalist en Europa-specialist Lukas De Vos peilt met zijn gasten naar de staat van de rechtstaat in het Europese democratische bolwerk.
Sophie in ‘t Veld is sedert 2004 lid van het Europees Parlement (D66, ALDE, Renew Europe). Haar parlementaire portefeuille draait om de thema’s democratie, rechtsstaat en grondrechten (DRG). Zij richtte een DRG-monitorgroep op die EU-lidstaten monitort waar de rechtsstaat en democratie onder druk staan. 2024 staat in ’t Veld verkiesbaar in België voor de pan-Europese partij Volt.
Bruno Lietaert is magistraat. Hij was assistent aan de UGent, advocaat aan de balie Gent en sedert 2001 achtereenvolgens substituut, arbeidsrechter in Gent en raadsheer Arbeidshof Gent. Vandaag is hij raadsheer in het Hof van Cassatie. Hij is voorzitter van de magistratenvereniging Magistratuur & Maatschappij (M&M) en neemt een actief engagement op in thema’s als de bedreiging van de rechtsstaat in Oost-Europa (met name in Polen). Hij was tot 2022 ook lid van de Hoge Raad voor de Justitie.
Michiel Luining is PhD-kandidaat aan de Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek richt zich op de manier waarop onder andere Polen en Hongarije proberen invloed uit te oefenen op het Europese discours over rechtsstaat, democratie en mensenrechten. Hij doceerde aan de Faculteit Governance and Global Affairs van de Universiteit Leiden en werkte bij de EU-afdeling van Instituut Clingendael.
Lukas De Vos is oud-VRT-journalist en Europa-specialist. Hij is een veelzijdig publicist en auteur, met tientallen boeken op zijn naam.
Dit panelgesprek wordt georganiseerd door het Humanistisch Verbond. Deze sociaal-culturele organisatie verenigt mensen vanuit een vrijzinnig-humanistisch wereldbeeld.
© Coverfoto: Freepik
Stel dat het vandaag verkiezingen zijn, ben jij klaar om te gaan stemmen? In 2024 word je vanaf 16 jaar geconfronteerd met deze vraag. Wat blijkt? Naast de nodige basiskennis over ons politiek systeem en de politieke partijen, heb je vooral ook politiek zelfvertrouwen nodig: het gevoel dat je deze verantwoordelijkheid kan en wil opnemen.
Het Busleyden Atheneum Pitzemburg in Mechelen zet stevig in op dat politiek zelfvertrouwen. Jongeren krijgen een stoomcursus politiek, bezoeken het Europees Parlement, doen straatinterviews en geven ook zelf lezingen over Europees beleid. Dat geeft een boost aan hun politiek zelfvertrouwen en verspreidt zo veel mogelijk kennis over de Europese politiek aan volwassenen.
Tijdens dit panelgesprek ontdek je hoe Europees beleid eruit ziet door de ogen van deze burgers van de toekomst.
Joke Matthieu is als senior onderzoeker verbonden aan de onderzoeksgroep M2P van het departement Politieke Wetenschappen van de Universiteit Antwerpen.
Thomas Van Woensel deed zijn ervaring met jongeren op in het gemeentelijk en landelijk jeugdwerk. Na vijf jaar professioneel coördineren in het jeugdwerk, volgde hij z'n oorspronkelijke roeping: het onderwijs. Na tien jaar in het regulier onderwijs, stapte hij mee in Project SDG+.
Met een achtergrond in de politieke wetenschappen en met ervaring bij de FOD Buitenlandse Zaken en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), laat Caro Lemeire haar leerlingen stap voor stap ontdekken wat democratie, filosofie of gezondheid voor hen betekenen.
© Coverfoto: Freepik
Eerlijk zullen we alles delen. In deze workshop ontdek je hoe. We verkennen hoe Europa haar middelen binnen én buiten haar grenzen verdeelt. Samen onderzoeken we hoe gemeenschappen kunnen samenwerken om hulpbronnen te beheren – denk aan voedsel, water, kennis – zonder ongelijkheid te veroorzaken. Ontdek de betekenis van ‘Commons’ en ’Gemeengoed’ terwijl we de principes van commoning verkennen. Met boeiende activiteiten, zoals het oplossen van sociale dilemma’s en het ’vissen’ naar duurzame oplossingen met nepvissen, leer je hoe je op een eerlijke en duurzame manier omgaat met bronnen in een horizontaal georganiseerde gemeenschap. Samen gaan we voor een rechtvaardige en gezonde toekomst!
Curieus is een maatschappelijk geëngageerde community, die streeft naar een solidaire en inclusieve samenleving. Ze geloven sterk in cultuur, in haar meest diverse en verrassende vorm, als vitaal bindmiddel.
Commons Lab initieert en ondersteunt vernieuwende en inspirerende commonsgerichte experimenten: door, voor en met burgers en burgercollectieven.
© Coverfoto: wayhomestudio (Freepik)
Onze democratie staat onder druk. 6 procent van de Belgen voelt zich niet vertegenwoordigd door hun overheid. 51 procent vindt dat hun stem niet telt. En 70 procent vindt dat politici hun eigen belangen boven die van het volk stellen. Met de verkiezingen in aantocht dringt de vraag zich op: hoe keren we het tij?
Wie kan daar beter bij helpen dan het rijke verenigingsleven in Vlaanderen en Brussel? Precies daarom ging Knack samen met het Hannah Arendt Instituut, Socius, De Federatie en De Ambrassade op zoek naar initiatieven, bescheiden of ambitieus, die bouwen aan een democratische samenleving en inspireren tot weerbaarheid. Iedereen mocht een project indienen, zolang het maar een brug slaat tussen verschillende stemmen, visies en meningen.
Op Facts to Act worden de mensen achter het sterkste project bekroond tot Knack-helden van de Democratie 2024. Na de prijsuitreiking gaan zij in gesprek met Bert Bultinck en Christophe Busch.
Bert Bultinck is journalist. Hij werkte voor De Morgen (2006-2009) en De Standaard (2009-2016). Sinds 2016 is hij hoofdredacteur van Knack.
Christophe Busch is criminoloog en directeur van het Hannah Arendt Instituut.
In 2024 gaat de helft van de wereldbevolking naar de stembus. Het kiessysteem en de grondwet zijn in een democratie cruciale ingrediënten. Grondwetswijzigingen verlopen traag en zijn gekoppeld aan een electoraal proces. Internationaal zien we echter trends waarbij burgerpanels, referenda en volksraadplegingen mede maatschappelijke besluitvormingsprocessen voeden. Voelt de burger zich gerepresenteerd? Welke instrumenten hebben we voor die democratische participatie en welke wijzigingen zijn wenselijk of misschien zelfs gevaarlijk?
Raf Geenens is hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven. Zijn onderzoek situeert zich in het brede domein van ethiek, politieke filosofie en rechtsfilosofie. Hij is onder meer geïnteresseerd in politieke gemeenschapsvorming, de rol van grondwetten daarbij, en de Belgische Grondwet in het bijzonder. In 2023 lanceerde hij de website De Belgische Grondwet voor iedereen. Hij bereidt momenteel een boek voor over de Franse filosoof Claude Lefort.
Annelies Verlinden is een Belgische politica voor cd&v. Verlinden behaalde in 1998 haar kandidatuursdiploma in de rechten aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen. Nadien ging ze naar de Katholieke Universiteit Leuven en de Université catholique de Louvain, waar ze in 2001 haar licentiaatsdiploma in de rechten behaalde alsook een specialisatiejaar volgde in het Europees recht. Sinds 1 oktober 2020 is ze minister van Binnenlandse Zaken in de regering-De Croo. Daarnaast is ze bevoegd voor Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, samen met minister David Clarinval (MR).
Alexandra Smarandescu heeft rechten gestudeerd aan de KULeuven en is voormalig voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad. Jongerenparticipatie loopt als rode draad doorheen haar als engagement, zowel als huidig experte jeugd binnen het Maatschappelijk Relancecomité van de Vlaamse regering als vaste columniste voor de Gids op Maatschappelijk Gebied. Daarnaast werkt ze mee in het familiebedrijf.
David Dessin is filosoof en auteur. Hij schreef boeken over onder andere religie, vluchtelingen en identiteit en werkte als politiek adviseur en speechschrijver. Sinds vorig jaar is hij actief als afdelingshoofd Bewustwording, Onderzoek & Advies bij het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI). Momenteel werkt hij aan een boek over deugdzaamheid, Cicero en de res publica.
Sven Speybrouck maakt beeld en geluid voor radio en tv, podcasts en online. Hij maakte o.a. Jongens & Wetenschap, Interne Keuken, Publiek Geheim, Het Mirakel van Schumann en Mistlicht. Hij is van nature nieuwsgierig en weet belangrijke inzichten zo te verpakken dat ze een groot publiek bereiken. Momenteel verdiept hij zich in artificiële intelligentie.
© Coverfoto: fabrikasimf (Freepik)
Sinds begin deze eeuw vindt een grote stedelijke revolutie plaats, die van de zogenaamde smart cities: steden en gemeenten die datagestuurd zijn, gebaseerd op connectiviteit via informatie- en communicatietechnologieën en mogelijk gemaakt door zowel openbare instellingen en overheden, als particuliere, op winst beluste bedrijven. Het doel van deze slimme steden? Onze (natuurlijke) omgevingen en kwaliteit van leven verbeteren, maar evengoed efficiëntie verhogen en budget besparen.
Dit heeft volgens sommigen geleid tot een toekomstvisie op steden die in hoge mate technologiegedreven is en gebaseerd op de agenda’s van de commerciële entiteiten die er belang bij hebben. Zetten slimme steden het publieke belang onder druk?
Karl-Filip Coenegrachts leidt de Data, Governance & Communities unit van de onderzoeksgroep imec-SMIT aan de VUB. Daarnaast is hij uitvoerend directeur van het internationale stedennetwerk Open & Agile Smart Cities and Communities (OASC) en adviseert hij FARI, het AI for the common good instituut in Brussel over smart cities, data spaces en local digital twins. Karl-Filip heeft 24 jaar ervaring in de publieke sector als programmamanager digitale transformatie en digitaal beleid bij de FOD Justitie en als Strategisch Coördinator van de Stad Gent.
Cédrine Morlière is voorzitster van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), en directeur van de GBA dienst (het Kenniscentrum) dat adviezen verleent mbt ontwerpwetgeving inzake o.a. smart city projects.
Mieke Van Cauwenberghe is programmamanager bij VLOCA, de Vlaamse Open City Architectuur Kennishub.
Giulia Mazzocchi voert een doctoraatsonderzoek uit rond AI en data-gedreven technologie in het publiek domein bij UGent en IMEC.
Deze sessie wordt georganiseerd in samenwerking met Privacy Salon. Deze non-profitorganisatie wil het bredere publiek en beleidsmakers kritisch informeren over privacy, gegevensbescherming en andere sociale, culturele en ethische kwesties die worden opgeworpen door de introductie van nieuwe technologieën in onze samenlevingen.
Het publieke karakter van de publieke ruimte is de laatste decennia steeds meer onder druk komen te staan. Fenomenen zoals creeping privatisation, een evoluerend veiligheidsbeleid en een verminderde tolerantie voor overlast, maken dat de publieke ruimte steeds minder toegankelijk is geworden en steeds meer wordt gezien als een ‘transitiezone’ voor gehaaste burgers. Nochtans vervult de publieke ruimte belangrijke functies in onze samenleving.
Deze evolutie raakt de kwetsbare groepen in onze samenleving – jongeren, daklozen, vluchtelingen, … – het hardst. Tijdens deze sessie focussen we ons op de impact ervan op jongeren. We vragen ons af hoe publiek de publieke ruimte eigenlijk nog is en hoe het komt dat haar publiek karakter zo onder druk is komen te staan. We staan stil bij het belang van de publieke ruimte voor jongeren en denken na over hoe we het publieke karakter van deze ruimten kunnen behouden.
Sahd Jaballah is algemeen coördinator bij ROJM, met jeugdwerkingen in Mechelen, Vilvoorde en Willebroek.
Jessica Vosters maakt deel uit van het Participatieteam van de jongerenorganisatie JES Brussels. Daar betrekt ze kinderen en jongeren bij de inrichting van hun wijk. In 2023 bracht het Participatieteam het boek Gender en de stad: Les filles (ne) traînent (pas) uit, een reflectie op de publieke ruimte vanuit verschillende perspectieven en op de beleving van de stad door meisjes en vrouwen.
Jolijn De Haene werkt bij het Netwerk Jeugdvriendelijk en bij Bataljong. Momenteel werkt ze mee aan De Hangmakers, een initiatief om letterlijk en figuurlijk meer ruimte te creëren voor tieners en jongeren in de publieke ruimte. Jolijn heeft een achtergrond in sociaal werkonderzoek, onder andere naar burgerschap, diversiteit en jeugdwerk, bij HOGENT en is vrijwilliger in een jeugdorganisatie voor kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie.
Dr. Sven De Visscher is coördinator van het onderzoekscentrum eCO-CITY. Hij is gepromoveerd op onderzoek naar de sociaal-pedagogische betekenis van de woonomgeving en is lid van de wetenschappelijke programmacommissie van de stichting Child in the City. Hij begeleidde verschillende onderzoeksprojecten met maatschappelijk werkers en landschapsarchitecten bij HoGent en ontwikkelde een interdisciplinair kader rond sociaal-ruimtelijke kwaliteit van woonomgevingen, in nauwe samenwerking met kinderen en tieners.
Tania Nyanguile, 25 jaar oud, volgt een masteropleiding Klinische Psychologie aan de Vrije Universiteit Brussel. Naast haar academische verplichtingen zet ze zich actief in om taboe-onderwerpen en relevante kwesties in onze samenleving bespreekbaar te maken, en ze doet dit via haar podcast ‘Vulnera’. Tania gelooft sterk in de kracht van kwetsbaarheid en baseert haar benadering op intersectionaliteit, waarbij ze tevens grote waarde hecht aan representatie.
© Coverfoto Jolijn De Haene: Ilse Holvoet
Discussieer mee in een Europese top rond migratie. In deze workshop kruip je in de huid van een Europese regeringsleider of staatshoofd. Al doende kom je de Europese gevoeligheden rond migratie te weten en dat terwijl je zelf aan de onderhandelingen deelneemt. Waarom duurde het zo lang om tot nieuw beleid te komen. Waarin verschilt de aanpak van migranten uit Oekraïne en migranten uit andere landen? En hoe zou jij het aanpakken?
Deze workshop wordt begeleid door Rosalie De Waele, educatief medewerker bij Europahuis Ryckevelde.
De oorlog in Oekraïne wordt voorgesteld als een strijd tussen democratie en autocratie. Sommige vragen blijven mede daardoor onderbelicht. In naam van de oorlog nam de EU belangrijke beslissingen over defensiesamenwerking met een blijvende impact. Hebben we – bijvoorbeeld via onze politieke vertegenwoordigers – voldoende impact op deze keuzes? Op welke manier beïnvloedt Europa het Belgisch beleid en – omgekeerd – hoe kan België wegen op de Europese besluitvorming?
Tegelijkertijd buigt de Oekraïense samenleving zich over de vraag of er in moeilijke tijden van oorlog verkiezingen kunnen doorgaan. Dit is niet onbelangrijk als Oekraïne wil toetreden tot de EU. Hoe is het gesteld met de democratie in Oekraïne? En hoe kan die beschermd en versterkt worden?
Ligt samen met de vrede ook de democratie onder vuur? Tijdens het panelgesprek gaan we op zoek naar het antwoord en denken we na over de rol van democratische besluitvorming voor vrede en oorlog in Europa en Oekraïne.
Nils Duquet is directeur van het Vlaams Vredesinstituut.
Oksana Senyczak is een Belgische met Oekraïense roots. Voor haar winkel Objekty, waar ze producten van Oekraïense designers verkoopt, reist ze geregeld af naar Oekraïne en bouwde ze een breed netwerk uit. Sinds de Russische inval in 2022 ondersteunt ze in Antwerpen de organisatie van wekelijkse acties ter ondersteuning van Oekraïne.
Marc De Vos is co-CEO van denktank Itinera, professor aan de UGent & auteur van Grootmacht Europa: De omwenteling van de Europese Unie (Ertsberg).
Inge Vrancken is journaliste Buitenland bij de VRT.
Deze sessie wordt georganiseerd door het Vlaams Vredesinstituut.
©Foto Inge Vrancken: Geert Van Hoeymissen (VRT)
2024 wordt een vol verkiezingsjaar waarin bijna 1 miljoen jongeren voor het eerst gaan stemmen. Dat is 10% van de stempopulatie. Waarom zou je gaan stemmen? Wordt er eigenlijk geluisterd naar jongeren? En kan daar wel over gebabbeld worden of is politiek taboe geworden? In deze sessie gaan jongeren met experten in gesprek over hoe eerste stemmers naar verkiezingen en politiek kijken. Er zweven heel wat veronderstellingen rond over jongeren en politiek – maar wat klopt daar nu juist van? En wat zijn complete mythes? Verwacht je aan enkele boeiende vragen en antwoorden. En geen zorgen, ook als publiek zal je je steentje kunnen bijdragen.
Margo Huygen is communicatiemedewerker en vrijwilligerscoördinator bij jeugdcentrum Bazzz. Bazzz ontwikkelt een aanbod dat inspeelt op de uitdagingen die jongeren tegenkomen in een superdiverse stedelijke context. Een bottom-up werking waarin jongeren een stem krijgen en mee bouwen aan een zelfbewustzijn, zelfbeeld en zelfvertrouwen.
Cato Waeterloos is postdoctoraal onderzoeker aan het Instituut voor Mediastudies (IMS) van de KU Leuven. Haar voornaamste expertise ligt in de relatie tussen digitale media en het politiek en maatschappelijk engagement van (jonge) burgers. Haar onderzoek richt zich onder andere op socialemediagebruik, nieuwsconsumptie, activisme, de vorming van politieke kennis en burgerschap.
Oskar Seuntjens is jongerenvoorzitter van Vooruit.
Eva Diliën is 16 jaar en één van de 270.000 jongeren die gebruik mag maken van stemrecht 16. Met haar deelname aan 't Is aan u! wil ze andere jongeren de weg wijzen naar de stembus en hen onderweg informeren over verkiezingen en politiek.
Amir Bachrouri verdedigt als oud-voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad en columnist van Knack al jaren de stem van kinderen en jongeren in publiek debat. Met de Vlaamse Jeugdraad zette hij mee stemrecht 16 op de agenda.
De Ambrassade zet mensen en organisaties mee in beweging om sterk jeugdwerk, kwaliteitsvolle jeugdinformatie en stevig jeugdbeleid te realiseren. Zo maken ze samen werk van een samenleving die de levenskwaliteit, stem en kansen van álle kinderen en jongeren versterkt.
©Foto Eva Diliën: Sien Verstraeten
©Foto Amir Bachrouri: Stefan Gevaerts
Van fascinatie tot afkeer, Europa heeft altijd een complexe relatie gehad met diverse etnisch-culturele minderheden. Tijdens dit panelgesprek duiken we in de lange geschiedenis en aanwezigheid van diverse culturen en diaspora’s in Europa. Migratie is van alle tijden en is in Europa zeker niet nieuw. Wat is de relatie en verhouding geweest tussen Europa en diverse etnisch-culturele minderheden? Hoe hebben deze laatste bijgedragen tot het Europa van vandaag en de Europese identiteit? Wat betekent het vandaag om bijvoorbeeld zwart of moslim te zijn in Europa? En hoe bouwen we verder aan een gedeeld en divers Europa?
Sibo Rugwiza Kanobana is docent in de sociolinguïstiek en postkoloniale studies aan de Universiteit Gent en Open Universiteit van Nederland. Met Kunstenaar Roland Gunst werkte hij aan het artistiek project 'De Heerschappij van het Afropeanisme', waarin hij onderzoek deed naar thema’s als identiteit, interculturaliteit en de relaties tussen Europa en zijn koloniaal verleden in Afrika.
Naïma Lafrarchi is juriste en onderwijskundige. De laatste twee decennia heeft ze expertise opgebouwd aangaande onderwijs, opleiding, identiteitsontwikkeling en religieuze geletterdheid. Als doctoraatsonderzoeker ontwikkelde ze een 'Historical Empathy Toolbox' voor professionals in het onderwijs en de socio-culturele sector. Deze toolbox heeft als doel om de professionals te ondersteunen in het omgaan met controversiële en gevoelige onderwerpen. Bijkomend is zij de bedenker van en de drijvende kracht achter de Vlaamse Geschiedenis Olympiade als uniek innovatief concept. Het concept heeft als doel om via 'humanities' en '(digitale) innovatie' jongeren te versterken in de 21ste-eeuwse competenties.
Prof.dr. Maurits S. Berger is hoogleraar Islam en het Westen aan de Universiteit Leiden. Hij is tevens Senior Research Associate bij het Clingendael Instituut voor Internationale Betrekkingen in Den Haag. Hij is vaak betrokken bij Europese publieke debatten en beleid met betrekking tot de moslimwereld en moslims in het Westen. Hij is auteur van het boek ‘A brief history of Islam in Europe. thirteen centuries of creed, conflict and coexistence’
Eva Kamanda zal het gesprek modereren. Zij is reporter in de audiovisuele sector, presentatrice en actrice. Samen met Kristof Bohez schreef ze Een verzwegen leven (2022), over de zoektocht naar het levensverhaal van haar overgrootvader.
© Eva Kamanda: Tine
© Sibo Kanobana: Joris Casaer
‘De openbare ruimte is van iedereen’. Klopt die zin nog wel anno 2024? In toenemende mate zien we steden en gemeenten maatregelen nemen zoals het installeren van ijzeren leuningen op banken om daklozen te weren, het plaatsen van ‘skatestoppers’ op relingen om skaters te ontmoedigen, of het inzetten van hoge frequenties om jongeren af te schrikken. Binnen het stedelijk ontwerp van Europa lijkt bepaald te worden wie wel en niet van de openbare ruimtes gebruik mag maken.
Wie zijn de mensen die deze beslissingen maken, wie ontwerpt deze ‘vijandige architectuur’? Welke vastgeroeste ideeën moeten we doorbreken om verandering te bewerkstelligen? Hoe maken we de openbare ruimte terug gastvrij?
Charlotte Thomas is kunsthistorica, architectuurhistoricus en vakredacteur Interieur & Design bij het Nederlandse architectuurplatform de Architect. Haar kennis- en werkervaring liep ze op bij de kunstinstelling Stroom Den Haag, Museum Het Schip, Vice, het Architectuur Filmfestival in Rotterdam (AFFR), Van Eesteren Museum, A.ZINE, Galerie Bart en de Architect.
Floor van Ditzhuyzen is architect, curator en zelfstandig onderzoeker. Ze is medeoprichter van We Love Public Space, een collectief dat diverse publieksactiviteiten in en over de openbare ruimte organiseert. Floor is ook wel bekend als de Public Space Detective. Op de gelijknamige blog observeert, bevraagt en duidt ze gewone en ongewone fenomenen in de openbare ruimte.
Gitte Van Der Biest maakt al meer dan vier jaar deel uit van het Team Participatie in Publieke Ruimte van JES Brussels. Ze betrekt kinderen en jongeren bij de inrichting van hun wijk. In 2023 bracht ze samen met het Participatieteam het boek uit Gender en de stad: Les filles (ne) traînent (pas).
Kristiaan Borret is burgerlijk ingenieur-architect en professor stadsontwerp aan de Universiteit Gent sinds 2005. Sinds 2015 is hij bouwmeester van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voordien was hij stadsbouwmeester van Antwerpen en hij werkt tevens in opdracht van Amsterdam als supervisor kwaliteit.
Curieus is een maatschappelijk geëngageerde community, die streeft naar een solidaire en inclusieve samenleving. Ze geloven sterk in cultuur, in haar meest diverse en verrassende vorm, als vitaal bindmiddel.
©Coverfoto: topntp26 (Freepik)
©Foto Charlotte Thomas: Lin Woldendorp
©Foto Kirstiaan Borret: Jonathan Ortegat
Niet alleen in het stemhokje geven we onze samenleving dagelijks vorm. Iedereen op zijn, haar of hun manier. Vanuit verontwaardiging of goesting. Kleinschalig, grootschalig, individueel of in groep. We zijn allemaal politiek.
Schuif aan in een intieme setting voor de live opname van de podcast Allemaal Politiek, een initiatief van Socius, steunpunt voor sociaal-cultureel werk. Podcastmaker Sarah Logghe gaat in gesprek met de Knack-Helden van de Democratie, met Najila Aloui, sociaal-cultureel werker bij Avansa Citizenne en met Thijs van Mierlo, directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners in Nederland.
Waarom draagt het initiatief van mensen bij tot een vitale democratie? Hoe kunnen overheden omgaan met deze dadendrang? En schuilt hier misschien een antwoord in voor een polariserende samenleving?
Najila Aloui organiseert sociaal-culturele activiteiten voor volwassenen en begeleidt goepen bij Avansa Citizenne in Brussel. Daarnaast is ze erg betrokken bij Cachet vzw, een netwerk voor mensen met jeugdhulpervaring.
Thijs van Mierlo is directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners, een landelijke vereniging van bewonerscollectieven die werken aan leefbare buurten en wijken. Dwars door alle domeinen als zorg, sociale cohesie, energietransitie, meedoen in de samenleving of wijkeconomie.
Sara Logghe is podcastmaker en coach. Sinds 2016 host zij de literaire podcast Bende van het Boek. Ze geeft les als docent aan het postgraduaat podcasting van de Arteveldehogeschool en is podcast producer bij House of Media.
Deze sessie wordt georganiseerd door Socius, het steunpunt voor sociaal-cultureel werk.
©Foto Najila Aloui: Michel De Lausnay
Amor Mundi van Theater Malpertuis reconstrueert de dag, 17 oktober 1977, waarop het Duitse leger een einde maakt aan een vliegtuigkaping door de ‘Rote Armee Fraktion’ (RAF) en de leiders van die beweging stierven in de gevangenis – officieel door zelfmoord. Regisseur Piet Arfeuille toont niet de gebeurtenissen zelf, wel hoe de Duitse cineast Rainer Werner Fassbinder erop reageerde. Op een flamboyante manier discussieert Fassbinder (een dubbelrol voor acteurs David Geysen en Ananda DevVaes) met zijn moeder (actrice Tania Van der Sanden) en zijn vriend (cabaretier Pieter Verelst) over de grondbeginselen van de democratie. Zo nodigt hij ons uit om na te denken over de legitimiteit van gewelddadige politieke actie.
Kortom, Amor Mundi is een verhaal over het recht of de plicht je standpunt duidelijk te maken, over morele kompassen en hoe die soms het noorden kwijtraken.
Speciaal voor ons Facts to Act festival brengen de acteurs van Theater Malpertuis in het Lamot congrescentrum een op maat gesneden adaptatie van de theatervoorstelling waarmee ze langs cultuurcentra reizen. De geest van Hannah Arendt, en haar concept van Amor Mundi – liefde voor de wereld –, is duidelijk aanwezig.
Met meer dan 50 jaar op de teller is Theater Malpertuis een gevestigde waarde in het podiumkunstenlandschap.
©Coverfoto: Fred Debrock
Arendt
Academy
Wetenschappelijke inzichten.
In toegankelijke e-learnings en webinars.