Europa wordt gevormd door koffiehuizen, door cafés. Deze variëren van Pessoa’s favoriete koffiehuis in Lissabon tot de cafés in Odessa die door de gangsters van Isaac Babel werden gefrequenteerd. Ze strekken zich uit van de Kopenhaagse cafés die Kierkegaard op zijn in gedachten verdiepte wandelingen passeerde, tot de togen van Palermo. Geen oude of bepaalde koffiehuizen in Moskou, dat al een voorstad van Azië is. Maar heel weinige in Engeland, nadat ze in de achttiende eeuw korte tijd in de mode waren geweest. Geen in Noord-Amerika, behalve in de Gallische buitenpost New Orleans. Teken de koffiehuis kaart en je hebt een van de wezenskenmerken van de ‘idee Europa’.