In memoriam Caroline Pauwels
Op vrijdag 5 augustus 2022 overleed Caroline Pauwels. Ze was de bevlogen rector van de VUB en de voorzitter van het Hannah Arendt Instituut.
Afscheid van een voorzitter
Als echte possibilist geloofde Caroline Pauwels dat wetenschap concrete oplossingen kan bieden voor complexe maatschappelijke uitdagingen. Vanuit haar talent voor verwondering en verbinding gaf ze gestalte – of nataliteit – aan een project in de tussenruimte van wetenschap en praktijk: het Hannah Arendt Instituut. Haar hoop, engagement en inspiratie haalde ze onder meer uit de inzichten en werken van Hannah Arendt. Al tijdens haar studies beschouwde ze Arendt als “een vriendin”.
Die hoop en gedrevenheid droeg ze uit naar de brede samenleving in mediaoptredens, columns en inspirerende publicaties als Ode aan verwondering, Wonderlust en Ronduit: overpeinzingen van een possibilist. Ze ontving de prestigieuze Arkprijs voor het vrije woord en het Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap. Over die erkenning zei Caroline: “een ereteken voor de keuze ergens voor te zijn. De keuze voor engagement. Voor vrijheid, en voor tolerantie. Voor vechten voor het leven”.
Toen destijds een naam moest worden gekozen voor het toen nog in oprichting zijnde instituut, kwamen we niet toevallig of willekeurig uit bij de figuur van Hannah Arendt. Ik steek niet weg dat ik zelf die naam erg genegen was. Al van toen ik studeerde vormt Arendt een inspiratiebron. Misschien in eerste instantie omdat je toen, in de canon waarop het filosofie-onderwijs was gebaseerd, ook niet zoveel vrouwelijke filosofen tegenkwam. Maar veel belangrijker en directer, omdat ze als filosofe onderwerpen behandelde die toen – en nu nog veel meer – brandend actueel waren.
In gesprek met Caroline Pauwels en Herman Van Goethem
In december 2020 brachten we Caroline Pauwels en Herman Van Goethem samen rond de tafel tijdens onze allereerste Table Talk. Als rectoren van beide stichtende universiteiten deelden ze hun kijk op de missie van het Hannah Arendt Instituut.
Tijdens dat gesprek had Caroline het over waar ze de energie haalde om blijvend aan de slag te gaan met complexe vraagstukken. “De liefde voor wetenschap en onderwijs. Ik denk door wetenschap en onderwijs kan het goed komen. Daar moeten we op investeren, de jongere generaties zetten steevast iets in beweging.”
Dat begrip nataliteit past bijzonder goed bij dit Hannah Arendt Instituut. Niet alleen omdat het Hannah Arendt Instituut net begint en de toekomst dus nog helemaal open ligt. Maar ook omdat het begrip zo wonderwel past bij de missie en de opdracht van het instituut: samen, in pluraliteit, werkbare oplossingen zoeken voor de maatschappelijke uitdagingen die zich in een stedelijke context stellen. Mensen kunnen het verschil maken. Het is en moet de ambitie van het Hannah Arendt Instituut zijn om dat zelf ook te doen.
