Op vrijdag 23 mei 2025 vond in het Egmontpaleis in Brussel de officiële lancering plaats van het Hannah Arendt Network on Democratic Resilience and Renewal (HAN). Het congres bracht een indrukwekkende mix van academici, beleidsmakers, activisten en vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld samen. De diversiteit van de deelnemers onderstreepte het centrale doel van het netwerk: het bevorderen van democratische weerbaarheid en innovatie door middel van dialoog en samenwerking over sectoren en grenzen heen.
De dag begon met keynote speeches die de staat van de democratie in Europa en daarbuiten onder de loep namen. Sprekers Susanne Mundschenk (Eurointelligence), Matthijs Rooduijn (Universiteit van Amsterdam) en Roger Berkowitz (Hannah Arendt Center, New York) brachten een indringende analyse over de uitdagingen waarmee democratieën momenteel worden geconfronteerd, zoals toenemend populisme, diepe polarisatie en het verlies van vertrouwen in publieke instellingen.
Een bijzonder moment was de bijdrage van Jurko Prochaska, medeoprichter van de Ukraine Democracy Initiative. Door reisbeperkingen kan hij Oekraïne niet verlaten, maar zijn boodschap kwam des te krachtiger binnen. Hij getuigde over de veerkracht van de Oekraïense samenleving en riep op tot blijvende internationale solidariteit.
In de namiddag presenteerden de Hannah Arendt-centra uit België, Duitsland, Italië en de Verenigde Staten hun visies op democratische vernieuwing. Een paneldiscussie over technologie en burgerparticipatie bracht experts samen zoals Nicole Dewandre (College of Europe), Anthony Zacharzewski (Democratic Society), Ben Eersels (G1000) en Marie-Hélène Boulanger (DG JUST, Europese Commissie). Zij bespraken hoe en participatieve processen en digitale technologie kunnen bijdragen aan een veerkrachtigere democratie.
Daarna was het tijd voor de officiële inhuldiging van het Hannah Arendt Network. Minister Annelies Verlinden nam het woord en onderstreepte het belang van een veerkrachtige democratie, zeker in tijden van maatschappelijke polarisatie en geopolitieke spanningen. Ze sprak met overtuiging over de noodzaak van samenwerking over landsgrenzen heen en het blijvende werk van kritische stemmen binnen het democratisch debat. Ook minister-president Matthias Diependaele van zich horen. In een videoboodschap sprak hij zijn waardering uit voor het initiatief en wenste hij het netwerk succes in de toekomst. Hun aanwezigheid onderstreept het brede politieke draagvlak voor dit grensoverschrijdend initiatief.
De dag werd afgerond met een symbolisch moment: de ondertekening van het manifest van het Hannah Arendt Network. Vertegenwoordigers van de verschillende Hannah Arendt-centra zetten plechtig hun handtekening onder een gezamenlijke belofte. Een belofte om de democratie niet louter te beschermen tegen erosie, maar ze bewust te versterken, te vernieuwen en toekomstgericht vorm te geven.
