Rapport: Politie in een superdiverse samenleving
Onderzoeker Nick Schuermans (Hannah Arendt Instituut, VUB) voerde een literatuurstudie uit over de werking van het politieapparaat in een superdiverse samenleving. De analyse omvat wetenschappelijke vaktijdschiften en rapporten van NGO’s, overheidsinstellingen, het Comité P en politiekorpsen. Hierbij presenteren we in een rapport de wetenschappelijke inzichten met betrekking tot het thema.
Superdiversiteit is al enige tijd een realiteit in onze grootsteden. Toch stelt die diverse demografie veel organisaties nog voor uitdagingen, zo noopt ze tot fundamentele wijzigingen in het politieapparaat. Daar zijn verschillende actoren binnen de Belgische politie zich van bewust. Zowel bij de federale als bij de lokale politie onderstrepen personen op sleutelposities dat ‘business as usual’ geen optie meer is en dat een fundamentele transformatie van het politieapparaat zich opdringt. Toch merken we op dat er ondanks inspanningen in het terrein weinig vooruitgang geboekt wordt. Hoe moet die transformatie eruitzien? En op welke manier kan het politieapparaat zich aanpassen aan de noden van de superdiverse samenleving?
Dit rapport werd gefinancierd door de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen Bart Somers en de Vrije Universiteit Brussel.
Onderzoeker aan het woord
Onderzoeker Nick Schuermans (Hannah Arendt Instituut, VUB) kon verschillende besluiten trekken uit zijn literatuurstudie. Hij stelt dat wetenschap een hefboom kan zijn om stappen in de juiste richting te zetten. Maar ook nu al kunnen we overgaan tot actie. Hoe, dat legt hij zelf uit in het filmpje hieronder.
5 bevindingen uit het rapport
Klik voor meer info
Ondanks specifieke rekruteringscampagnes zijn politiemedewerkers met een migratieachtergrond nog steeds ondervertegenwoordigd in het personeelsbestand van politiekorpsen, ook in vergelijking met andere stads- en gemeentediensten. Politiemedewerkers die in superdiverse contexten werken, wonen dikwijls ook buiten stedelijke gebieden. Te veel politiemedewerkers hebben daarom te weinig ervaring met superdiversiteit.
Op het vlak van de interne omgang met superdiversiteit is er nog veel werk aan de winkel. In interviews geven politiemedewerkers met migratieachtergrond aan dat ze nog steeds op hun afkomst worden beoordeeld, eerder dan op hun competenties. In de meeste korpsen is de dominante politiecultuur ook niet ‘kleurloos’ of ‘etnisch neutraal’. Conformeren aan de heersende normbeelden is voor medewerkers met migratieachtergrond daarom dikwijls een pijnlijke, maar ook de enige overlevingsstrategie.
In de externe omgang met superdiversiteit valt een aantal groeipijnen te noteren. Hoewel er grote verschillen bestaan tussen herkomstgroepen, hebben burgers met een migratieachtergrond gemiddeld genomen een significant lager vertrouwen in de politie dan burgers zonder migratieachtergrond. Dit gebrek aan vertrouwen zit voor een stuk geworteld in het gevoel anders behandeld te worden dan leden van meerderheidsgroepen: met minder respect, met meer geweld en met etnische profilering. Onderzoek naar politieinterventies en -percepties toont dat minstens een deel van die gevoelens gebaseerd is op een daadwerkelijk verschil.
Om het Belgische politieapparaat meer op de leest van een superdiverse samenleving te schoeien, is een aangepaste politie-opleiding nodig. Op dit moment zit de omgang met superdiversiteit nog te weinig structureel verankerd in politiescholen en –bijscholingen. De bestaande opleidingen en trainingen worden ook te weinig geëvalueerd op hun impact op het terrein.
Meer onderzoek en cijfermateriaal over de situatie in België zijn nodig. Maar dat neemt niet weg dat er nu al dingen kunnen gebeuren. De bevindingen hierboven geven al een goed zicht op de hefbomen om het Belgische politieapparaat meer op de leest van een superdiverse samenleving te schoeien. Er is bovendien ook al genoeg geweten over de concrete stappen die nodig zijn om deze hefbomen in de goede richting te laten kantelen.
In de komende maanden en jaren zal het Hannah Arendt Instituut samen met academische partners inzetten op de uitwerking van een onderzoeksagenda. Samen met beleids- en politieactoren zal ook een resem valorisatieinitiatieven uitgerold worden om de resultaten van deze studies in de praktijk te brengen. Op dit moment lopen gesprekken om deze iniatieven concreet gestalte te geven.
Meer weten over dit rapport?
Contact
Christophe Busch
Criminoloog en directeur Hannah Arendt Instituut
Ch**************@ha***********.institute
Nick Schuermans
Onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel en verbonden aan het Hannah Arendt Instituut
ni*************@ha***********.institute
Prater, denker of doener?
Schrijf dan meteen in op onze nieuwsbrief. Wij mikken op debat, wetenschap en actie.
ook interessant
Politie in een superdiverse samenleving: Wetenschap en praktijk
In deze Table Talk brengen we de wetenschap en de praktijk samen in een gesprek. We vragen aan Sofie De Kimpe (professor criminologie VUB) en Dominique Van Ryckeghem (Directeur-Generaal a.i. bij de Federale Politie) welke stappen we moeten zetten om tot een betere verhouding te komen tussen jongeren en politie.