6 tips om het gesprek aan te gaan
Je weet nu meer over de 9 visies op diversiteit. Maar hoe helpen deze inzichten je nu om vlotter in gesprek te gaan over diversiteit? Hier zijn 6 tips.
1. Je hoeft het niet eens te zijn met elkaar
Onze visie op diversiteit raakt aan de kern van wie we zijn en hoe we de samenleving (willen) zien. In een democratie mogen we hierover van mening verschillen. Het doel van een gesprek over diversiteit kan beter niet het overtuigen van de ander te zijn, maar wel de visie van die ander beter te begrijpen. Je moet het niet eens te zijn met je gesprekspartner om een goed gesprek over diversiteit te hebben. Vaak loopt het gesprek zelfs beter als je niet steeds op zoek gaat naar een gedeelde mening, maar toelaat dat meningen verschillen.
2. Behoed jezelf voor hokjesdenken
Perspectieven op diversiteit formuleren kan helpen om verschillen onder woorden te brengen en beter te begrijpen waarom jij zelf of de ander een bepaalde mening over diversiteit heeft. Ze kunnen echter beter niet gebruikt worden om anderen in een hokje onder te brengen. Dat kan het gesprek net doen stilvallen, omdat de ander het gevoel kan krijgen dat je diens visie niet meer probeert te begrijpen.
Onthoud ook dat het volgen van bepaalde visies geen zwart-wit verhaal is. Je kan jezelf ook aansluiten aan meerdere visies. Bovendien lopen de perspectieven op diversiteit vaak door elkaar. Zet andere mensen en hun perspectieven dus niet in afgelijnde vakjes, want die zijn er in de realiteit meestal niet.
3. Luister naar het perspectief van de ander
Als iemand een volledig andere visie heeft, kan je dat benoemen en bevragen. “Ik merk dat we allebei op een andere manier naar diversiteit kijken. Wat zorgt ervoor dat je op die manier naar diversiteit kijkt?” Zo geef je ruimte aan de ander en kan dit dialoog en wederzijds begrip bevorderen.
4. Stel je grenzen en respecteer de grenzen van de ander
Een gesprek rond diversiteit kan snel verhit raken, maar ook persoonlijk raken, en zelfs kwetsen. Meningen hebben impact op hoe (welkom) iemand zich voelt en kunnen latere gesprekken bemoeilijken en onmogelijk maken. Wees je ervan bewust dat de uitkomst van het debat over diversiteit, waaraan je gesprek bijdraagt, een ongelijk effect kan hebben op de levenskansen van mensen.
Voel je je niet meer veilig bij het bespreken van het onderwerp? Geef dat dan ook aan. Probeer in een ik-boodschap te spreken. “Ik zou dit onderwerp liever wat laten rusten.” “Ik ben het niet eens met wat je daarnet hebt gezegd in mijn beleving is wat je aanhaalt anders.” Wanneer je aanvoelt dat iemand zich ongemakkelijk, gekwetst of sterk betrokken voelt, benoem dit. “Ik merk dat je je ongemakkelijk voelt, klopt dit?” Toon ook begrip voor de grenzen die de ander stelt.
Racistische of andere discriminerende uitspraken horen niet thuis in een respectvol gesprek over diversiteit. Laat deze niet zomaar passeren in een gesprek, maar spreek de ander erop aan en vraag wat die precies bedoelt. Hou er rekening mee dat in dergelijke uitspraken zowel feiten en emoties verweven geraken en probeer die beiden benoemd te krijgen, maar verwoord ook duidelijk welk effect de uitspraken hebben op jou en waar jouw grenzen liggen.
5. Verbreed je kennis
Er is al veel geschreven en gezegd rond diversiteit. Het is belangrijk dat het gesprek hierover niet blijft hangen bij gekende posities, maar vooruitgaat. Vooruitgang betekent zoals gezegd niet dat we het plots eens worden met elkaar. Het betekent wel dat meer inzichten, emoties en perspectieven een plaats krijgen in het gesprek, in het bijzonder die van minderheidsgroepen.
Probeer in een gesprek over diversiteit dan ook zicht te krijgen op de referentiekaders, inspiratiebronnen en ervaringen van anderen. Verbreed je kennis door kaders, bronnen en ervaringen te verkennen. Een gesprek zal beter en meer constructief verlopen als de ander het gevoel krijgt dat je moeite doet om hem, haar of hen te begrijpen. Op het einde van deze digitale vorming vind je alvast een aantal bronnen om je kennis te verdiepen.
6. Diversiteit is breed
Diversiteit is een breed begrip. Het kan zowel gaan over verschillen in etnisch-culturele diversiteit, als over talrijke andere kenmerken zoals gender, leeftijd, seksuele oriëntatie, beperking, socio-economische achtergrond… De meeste van de besproken perspectieven focussen op etnisch-culturele diversiteit, maar verlies zeker de andere vormen niet uit het oog. Etnisch-culturele verschillen kunnen anders ervaren worden of andere effecten hebben op iemands levenskansen afhankelijk van andere vormen van diversiteit. Andere aspecten van diversiteit kunnen een basis van gemeenschappelijkheid zijn die het gesprek vergemakkelijken, maar evengoed de verschillen die overbrugd moeten worden in het gesprek uitdiepen. Het kruispuntdenken en superdiversiteit brengen deze andere vormen van diversiteit ook deels naar voren.