Jaarverslag 2021

2021 was het eerste volledige werkjaar van het Hannah Arendt Instituut. Een jaar waarin corona alomtegenwoordig was en het instituut de digitale weg koos. Eén keer kwamen denkers en doeners ook fysiek samen. Met een stevige basis en een flexibele organisatiestructuur is het instituut klaar om verder te bouwen aan de brug tussen wetenschap en praktijk.

"Werkbare oplossingen voor positieve impact op het samenleven."

Caroline Pauwels, voorzitter Hannah Arendt Instituut.

Beste lezer, 

Voor u ligt het verslag van het eerste volledige werkingsjaar van het Hannah Arendt Instituut. Het HAI werd opgestart in volle coronatijden. Dat maakte dat we van bij het begin de keuze maakten om ons aanbod ook te digitaliseren. Die keuze, ingegeven door de omstandigheden, bleek toch ook een absolute meerwaarde te bieden. En ook al waren we allemaal bijzonder verheugd dat we, op 29 oktober, ons Facts to Act-festival in fysieke vorm konden laten doorgaan: het digitale zal wellicht deel blijven uitmaken van onze manier van werken.  

Het voorbije jaar realiseerden we, ondanks de beperkende omstandigheden, een zeer aanzienlijke output over verschillende thema’s. De focus lag daarbij op communicatie over wetenschappelijke inzichten. Dat deden we onder de vorm van artikels, podcasts en video’s. Conform onze opdracht werden over die thema’s ook verschillende vormingen uitgewerkt, als webinars, trainings, e-learnings of via het formaat van de edubox. 

Bijzonder fijn is ook te kunnen melden dat inmiddels alle vijf de Vlaamse universiteiten deelnemen aan het Hannah Arendt Instituut. Dat moet ons toelaten onze opdracht nog beter te vervullen: een brug vormen tussen wetenschap en praktijk, wetenschappelijke kennis over diversiteit, stedelijkheid en burgerschap verbinden met inzichten en ervaringen van beleidsmakers, organisaties en burgers. Altijd met het doel om samen werkbare oplossingen te vinden die een positieve impact hebben op het samenleven.   

Inhoud jaarverslag 2021

Bouwen aan een brug tussen wetenschap en praktijk

  1. Onderzoek
  2. Vorming
  3. Wetenschapsvalorisatie en -communicatie
  4. Onze organisatie
  5. Hannah Arendt
  6. Onze partners in 2021

1. Onderzoek

In 2021 startten we vijf onderzoekslijnen waarmee we op verschillende domeinen inzichten willen vergaren die bruikbaar zijn voor de praktijk. In bevattelijke onderzoeksrapporten bundelden we onze bevindingen en aanbevelingen.   

In drie rapporten analyseerden we de digitale disconnectie die tot radicalisering, polarisatie en vervreemding leiden. 

Hoe kan de politie inspelen op de noden van een superdiverse gemeenschap? Een rapport analyseerde de stand van zaken en kwam met aanbevelingen.

We maakten een literatuurstudie/rapport over de wetenschappelijke inzichten die bestaan over de manier waarop sociale netwerken en buddywerkingen kunnen helpen om de integratie van nieuwkomers te vergemakkelijken.

Vanuit een multi-stakeholderperspectief vonden in 2021 tientallen diepte-interviews met beleidsmakers plaats. Door verschillende relevante partners te betrekken tracht het onderzoek inzicht te verwerven in de netwerkversterkende impact van de buddymethodiek. 

We stelden de verworven expertise ook actief ten dienste van de praktijk, mede door deel te nemen aan verschillende werkgroepen en te spreken op evenementen.

Sociale vervreemding is wat er gebeurt wanneer iemand het vertrouwen in de samenleving verliest. Stadsbestuur Mechelen zet in op verschillende initiatieven die proactief aan sociale cohesie werken en preventief mensen terug verbinden wanneer ze met vervreemding kampen. Om steeds beter te begrijpen wat of wie het verschilt maakt, willen ze meer vat op het perspectief van de doelgroep zelf, zowel over vervreemding als over verbinding. Ism de KULeuven onderzoeken we dat perspectief én hoe het inzichtelijk te maken voor beleidsmakers en praktijkwerkers. Onderzoek loopt tot 2024.

In nauwe samenwerking met de Belgische Voetbalbond ontwikkelden we in 2021 een programmatheorie om door middel van voetbal sociale cohesie te bevorderen en radicalisering te voorkomen. Deze wetenschappelijke basis zal de voetbalbond helpen om hun Belgian Red Courts-programma te plannen en uit te voeren. Dat wordt in 2022 uitgerold op vijf locaties in België. Als onderdeel van deze onderzoekslijn zal het Hannah Arendt Instituut de uitvoering en evaluatie van het project van nabij begeleiden.

Onderzoekers
1

voerden verschillende onderzoeken uit in 2021

rapporten
1

bundelen (voorlopige) conclusies en aanbevelingen

video's
1

gepubliceerd om resultaten inzichtelijk te maken

views
1

van de gepubliceerde rapporten

2. Vorming

Omwille van de corona-omstandigheden ontwikkelden we een digitaal vormingsaanbod om de wetenschappelijke inzichten zo toegankelijk mogelijk bij praktijkwerkers te brengen. 

We creëerden een aanbod met meer dan 8 verschillende vormingen binnen de thema’s waarrond het instituut werkt. Meer dan 40 organisaties maakten gebruik van dat aanbod en vroegen een vorming voor hun leden.

In samenwerking met verschillende partners ontwikkelden we 1 Edubox over wij-zij denken. Meer dan 2000 leerkrachten bestelden de box en oefenden met hun leerlingen op constructief van mening verschillen.  

We ontwikkelden 2 uitgebreide e-learnings. De eerste, Verschil in visie, helpt om het gesprek aan te gaan over het thema diversiteit. De tweede, Reconnect, legt uit hoe je online polarisatie kan aanpakken en wordt in 2022 gelanceerd op het digitale leerplatform Arendt Academy.

Omdat fysieke bijeenkomsten quasi onmogelijk waren in 2021 gingen we digitaal en organiseerden we 10 webinars die een groot publiek vonden. De online events hadden gemiddeld 130 deelnemers.

In uitgesteld relais werden de webinars veelvuldig bekeken via onze vimeo-pagina. 

We namen 15 geïnteresseerden mee naar Bosnië-Herzegovina op een reis die inzicht biedt in de extreme veruitwendiging van een agressieve wij-zij politiek: genocide. 

groepssessies
1

van een van onze vormingen

deelnemers
1 +

aan de 10 webinars in 2021

Vormingen
1

ontwikkeld in ons eerste werkingsjaar

eduboxen
1 +

verspreid aan leerkrachten middelbaar onderwijs

3. Wetenschapsvalorisatie en -communicatie

We leggen de brug tussen wetenschap en praktijk ook via de communicatieve weg. Via uiteenlopende formats proberen we onderzoeksresultaten toegankelijk te maken voor een brede groep mensen.  

Met meer dan 60 videoproducties brachten we wetenschappelijke inzichten bij een groot publiek. We organiseerden debatten, boekpresentaties, en tutorials. Zo kwamen wetenschappers, praktijkmensen en burgers aan het woord over een van onze thema’s. 

Ook de nieuwe media bieden kansen om een groot publiek te bereiken. Zo produceerden we 4 podcasts, samen met klassieke media of helemaal zelfstandig. Onze laatste productie van 2021 kent een lanceerdatum in 2022.

Via onze website, social media en nieuwsbrief verspreidden we artikels, interviews en opinies over onze kernthema’s. Ook in de pers vonden deze weerklank. 

Onze website kreeg meer dan 50.000 actieve bezoekers over de vloer. Onze Facebookpagina kent in totaal meer dan 8.000 volgers en ‘likers’. We lanceerden ook een Instagram (870 volgers) en LinkedIn-pagina (800 volgers). 

Facts to Act was ons eerste event waarop deelnemers fysiek aanwezig konden zijn. Dat leverde grote interesse op: in 2 dagen volledig volzet en meer dan 500 deelnemers aan meer dan 15 debatten, workshops en lezingen. 

Het bereik van verschillende initiatieven en rapporten werd versterkt door publicatie in gedrukte of online media: De Standaard, De Morgen, Het Laatste Nieuws, Knack, Gazet van Antwerpen, etc. 

Deelname aan gespreksprogramma’s van de openbare omroep maakte het mogelijk om te wegen op het publieke debat.

bezoekers
1 +

brachten een bezoek aan onze website

podcasts
1

werden in totaal meer dan 120.000 keer beluisterd

aanwezigen
1

op ons eerste fysieke event Facts to Act

volgers & likers
1

voor ons facebook-kanaal

4. Onze organisatie

Het Hannah Arendt Instituut bestaat uit een klein operationeel team, aangevuld met onderzoekers uit verschillende universiteiten.

Ons instituut krijgt vorm door een gemotiveerd team. Afhankelijk van de lopende onderzoeksprojecten worden de operationele medewerkers aangevuld met onderzoekers. In 2021 begonnen er twee nieuwe onderzoekers.

Het Hannah Arendt Instituut is een initiatief van de UAntwerpen, VUB en stad Mechelen. In 2021 sloten KULeuven en UGent zich ook aan bij het samenwerkingsband. Het instituut bevindt zich in het hart van Mechelen. 

Om onze werking te stroomlijnen, benoemden we het afgelopen jaar 6 thema’s waarrond  we actief zijn. Dat laat ons toe om ons te specialiseren, gericht onderzoek uit te voeren en een expertisenetwerk uit te bouwen. 

Ons eerste volledige werkjaar was om vele redenen speciaal. De corona-omstandigheden zorgden ervoor dat we ons aanbod quasi volledig digitaliseerden. Podcasts, video’s, webinars, etc vormden de kern van onze werking. 2021 liet ons dus toe om hiervoor zowel de expertise als de technische middelen te verwerven. Het maakt ons klaar voor een digitale toekomst. 

teamleden
1

telt ons team van operationele medewerkers en onderzoekers.

thema's
1

waarrond we wetenschap en praktijk samenbrengen.

Digitaal
1 %

aanbod via website, vimeo en apps beschikbaar

universiteiten
1

brengen hun expertise samen in de stad Mechelen

5. Hannah Arendt

Hannah Arendt is een inspiratiebron voor onze werking. De thematieken waarover ze schreef lijken alsmaar relevanter te worden, ook in 2021. 

Helemaal live, digitaal en voor een groot publiek organiseerden we de eerste lezingenreeks over Arendt, onder de noemer ‘Hannah Arendt Ingekleurd’. Filosofen,  academici en politici vertelden wat Arendt zo relevant en actueel maakt. 

De lezingenreeks over Hannah Arendt werd ook vertaald in een publicatie. Het boek ‘Arendt Ingekleurd’ bevat de inzichten van de sprekers die in 2021 het woord namen. 

Het werk van Hannah Arendt is niet altijd eenvoudig te doorgronden. Wij lieten een specialist aan het woord die de kernconcepten van Hannah Arendt toegankelijk samenvat.

Er verschijnen heel wat nieuwe publicaties over Hannah Arendt. Verschillende ervan namen we onder de loep of bespraken we met specialisten. 

6. Onze partners in 2021

Samengevat

Research. Rethink. React.

Research.

Goed onderbouwd onderzoek staat centraal in onze werking. Wetenschap, maar dan helder gebracht, klaar voor gebruik en ten dienste van de samenleving.

Rethink.

Nadenken is gevaarlijk. Niet nadenken nog gevaarlijker. We geven niet alleen antwoorden. We stellen gevestigde aannames ook kritisch in vraag. 

React.

Denken is nodig, handelen cruciaal. We willen dat onze werking uitmondt in actie. Maar we willen ook jouw reactie. Want enkel in dialoog komen we tot wederzijds begrip. 

Arendt
Academy

Leer waar en wanneer jij wil

Wetenschappelijke inzichten.
In toegankelijke e-learnings en webinars.